Ergeyga Gaarka ah ee Qaramada Midoobay u Qaabilsan Soomaaliya, Danjire Augustine
P. Mahiga, ayaa sheegay inuu ku hanweynyahay in joogitaanka wakiillo ka socda
xafiiskiisa la geyn doono gudaha Soomaaliya ayna horumarin doonto geeddi-socodka
nabadda ee dalka halkaasoo ay Qarammada Midoobay ay si joogto ah xafiisyo ugu
lahaayeen tan iyo 1991.
Ergeygu wuxuu sheegay in bilaha soo socda gudahooda, Xafiiska Qaramada
Midoobay u qaabilsan arrimaha Siyaasadda Soomaaliya (UNPOS) uu kordhin doono
tirada shaqaalaha caalamiga ah iyo kuwa wadaniga ah ee jooga Garoowe, Puntland,
iyo Hargeysa, Somaliland, si ay ugu biiraan shaqaalaha wadaniga ah ee ka socda
xafiiskiisa oo horey u joogey.
"Tallaabadan kadib, Xafiiska Siyaasadda (UNPOS) wuxuu si xoogan ugu baahnaan
doonaa inuu joogo Muqdisho inkastoo arrimo amaan awgood, waxaan u baahanahay
inaan si taxadir leh u cabbaarno arrintan," ayuu yiri Ergeyga Gaarka ah. "Waxaa
loo baahanyahay in la qabto hawlo badan, lalana xiriiro Dowladda Soomaaliyeed,
AMISOM, ururrada aan dowliga ahayn (NGOs) iyo saaxibada kaleba, iyo weliba xog
ururinta, maamul dhisidda, iyo hawlo kale oo fara badan oo la qaban karo keliya
marka dalka la joogo."
Waqtigan hadda la joogo, in ka badan 60-shaqaale caalami ah oo ka socda
Qaramada Midoobay oo ay weheliyaan in ku dhow 800 oo shaqaale wadanka u dhashay,
kana kala socda hay’adaha kala geddisan ee Qaramada Midoobay ayaa ku sugan dalka
gudihiisa, kuwaasoo ku hawlan gaarsiinta gargaarka baniaadanimo iyo hirgelinta
barnaamijyada dibudhiska iyo horumarinta dalka.
Qaramada Midoobay waxay si joogta ah gargaar baniaadanimo u gaarsiinaysaa dad
lagu qiyaasay 3.2 milyan oo qof oo jooga gudahaSoomaaliya, gargaarkaaso lagu
gaarsiiyo adeegyo ay ka mid yihiin caafimaadka, quudinta, biyaha iyo
waxbarashada. Inkastoo hay’adda WFP ay si ku meel gaar ah u joojisay
mashaariicdii ay ka wadday qaybo ka mid ah koonfurta Soomaaliya, haddana dad
garaaraya 340,000 qof ee jooga Muqdisho ayaa weli la gaarsiinayaa gargaar cunto,
halkaasoo ay joogaan dadka ugu dhibban.
Isla markaasna, Xafiiska Qaramada Midoobay u Qaabilsan Taageeridda AMISOM
(UNSOA) ayaa si jjogta ah xarun ugu leh Muqdisho si uu isugu dubarido taageerada
saadka (logistics) oo ay ka midyihiin hoyga, cuntada, iyo qalabka caafimaadka la
gaarsiiyo ciidanka nabadilaalinta Midowga Afrika ee gaaraya 6,100.
"Qaramada Midoobay waxay si aad ah ugu hawlantahay si ay ugu dhowaato dadka
ay colaaddu saameysay," ayuu yiri Danjire Mahiga.